کوانتومتری دستگاهی است که به کمک آن می توان میزان حضور عناصر مختلف در یک قطعه را اندازه گیری کرد آنالیز کوانتومتری با دستگاه طیف سنجی نشر جرقه SES از جمله سیستم های آنالیز دقیق مواد برای اندازه گیری فلزات است که میتواند آلیاژها را با دقت بسیار زیاد تجزیه کند و همه عناصر آلیاژی موجود و غلظت آنها را در نمونه تعیین کند. (آنالیز کیفی و کمی)
از آنجا که از این دستگاه که بر اساس تخلیه الکتریکی نشری کار میکند، اغلب برای شناسایی و آنالیز عناصر فلزی استفاده میشود، متداول ترین نوع آنالیز برای صنعت متالورژی است.
اساس کار کوانتومتری
برای انجام این آزمایش باید یک نمونه استاندارد با سطحی سنگ زده شده، سنباده زده شده و پولیش شده که کاملا صاف و عاری از هرگونه آلودگی و چربی ناشی از گریس، روغن و … باشد، تهیه کرد. همچنین باید توجه داشت که از آنجا که در برخی از دستگاه های کوانتومتری محدودیت فضا برای قرارگیری و کار روی نمونهها وجود دارد، باید نمونهها را در ابعاد و اندازه استاندارد آن دستگاه تهیه کرد و آن را در دستگاه قرار داد. این آزمایش بر پایه نشر نوری انجام میشود. بدین صورت که در اثر جرقه زده شده نمونه در اثر تخلیه الکتریکی تبخیر می شود، اتم ها و یون های حاصل از تبخیر اتمی تحریک شده و تابش می کند که نور تابش شده از طریق یک فیبر نوری از یک طیف سنج نوری عبور می کند. با توجه به محدوده طول موج نشر نور هر عنصر، مناسب ترین خط نشری برای تعیین نوع عنصر و اندازه گیری غلظت آن عنصر در نمونه انتخاب می شود.
نکته قابل توجه در کار با دستگاه کوانتومتری ، تعیین عنصر پایه یعنی عنصری که بیشترین درصد را در نمونه دارد، است. از آنجا که هر دستگاه محدودیت هایی از نظر نوع عنصر پایه داراست ، به طور مثال برخی از انواع دستگاه ها فقط قابلیت آزمایش بر روی قطعاتی را دارند که دارای عنصر پایه Cu، Fe، Al هستند.
برای تشخیص اینکه عنصر پایه هر قطعه چیست میتوان از مشخصاتی که فردی که نمونه را تهیه کرده است ، ارائه کرده و یا در مواردی که تشخیص آسان نیست با قرار دادن نمونه بر روی دستگاه و انجام تست و بررسی داده های حاصل از دستگاه می توان عنصری که بیشترین حضور را در قطعه دارد (عنصر پایه) مشاهده کرده و به عنوان عنصر پایه در نظر گرفت.