١-كاتاليست های خودرويی
كاتاليست ها قطعاتی در خودرو هستند كه محصولات آلاينده احتراق سوخت در خودرو را تبديل به گازهای كم خطر می كنند. وجود
اين قطعه در خودروها به طور مستقيم سبب كاهش آلودگی هوا می شود. واكنشگرهای كاتاليستی در مسير گازهای خروجی اگزوز
قرار می گيرند و باعث تبديل سه گاز سمی و آلوده كننده كربن مونوكسيد، هيدروكربن های ناشی از احتراق ناقص و اكسيد نيتروژن
به گازهای غيرسمی بخار آب، نيتروژن و كربن دی اكسيد می شوند. واكنشگر كاتاليستی خودرو دارای يك حسگر اكسيژن است كه
تنظيم كننده نسبت هوا به سوخت برای احتراق كامل در موتور است .
این قطعه بسيار حياتی، مشابه انبار صداخفه كن اگزوز و در مسير دود خروجی اگزوز موتور قرار دارد و می تواند آلودگی توليدی
موتور را تا ٢٠ برابر كاهش دهد. عمر اين قطعه با انسداد منافذ آن به پايان می رسد و در اين مرحله اين قطعه قادر به كاهش
آلاينده های خروجی از اگزوز نخواهد بود.
حرارت بالا، سمي شدن به وسيله مواد خروجی از موتور، ضربه های مكانيكی خارجی، بدسوزی موتور به دليل خرابی شمع ها و وايرها
و انژكتورها باعث چسبندگی و انسداد منافذ سطوح كاتاليست ها و در نتيجه كاهش اثردهی آن ها می شود و صدمات جدی به هوايی
كه تنفس می كنيم وارد می آورد و سبب افزايش آلودگي هوا می شود.
انواع كاتاليزورهای خودرويی :
- كاتاليزور سراميكی
- كاتاليزور فلزی
- كاتاليزور دوگانه كه بيشتر در موتورهای ديزلی استفاده می شود
- كاتاليزور سه گانه كه بيشتر در موتورهای بنزينی استفاده می شود
٢-كاتاليست های پتروشيمی:
يكی از مهمترين و اساسی ترين مراحل در هر پالايشگاهی، واحدهای كاهش ميزان گوگرد است كه همه آنها زير نظر كاتاليست ها
می باشد. در مجتمع های پالايشی انتخاب كاتاليست مناسب از اساسی ترين عوامل ايجاد ارزش افزوده پايدار می باشد.
كاتاليست های پتروشيمی و صنعتی كاربردهای زيادی دارند بنابراين برای انجام واكنش های پتروشيمی يكی از مواردی كه حضور آنها نقش
مهمی دارد همين محصولات است.
عملكرد مجتمع های پتروشيمی به دو گروه پليمری و غير پليمری تفكيك می شوند . از جمله كاتاليزورهای غير پليمری پتروشيمی شامل: اتيلن به اتيلن اكسايد، آروماتيزاسيون، ريفرمينگ خشك، دی هيدروژناسيون و از نوع پليمری مي توان به تری اتيلن آمين، اكسيد آنتيموان اشاره كرد. متنوع بودن انواع كاتاليست پتروشيمی مصرفی در صنعت پتروشيمی بخاطر افزايش فرايند ها و محصولات پالايشگاهی می باشد.
انواع کاتالیست های پتروشیمی :
- کاتالیست هيدروژناسيون (Hydrogenation Catalyst)
- جاذب سولفورزدايی اكسيد روی (Zinc Oxide (ZnO) adsorbent)
- جاذب بهبود يافته اكسيد روی (Zinc Oxide (ZnO) Promoted adsorbent)
- كاتاليست پيش ريفرمينگ (Pre Reforming Catalyst)
- كاتاليست ريفرمينگ اوليه بخار آب ( Primary Reforming Catalyst )
- كاتاليست انتقال آب گاز دما بالا (High Temperature Water Gas Shift (HTS) Catalyst)
- كاتاليست انتقال آب گاز دما پايين (Low Temperature Water Gas Shift (LTS) Catalyst)
- كاتاليست متاناسيون (Methanation Catalys)
- كاتاليست گوگردزدایی اكسايشی ( ODS Catalyst )
- کاتالیست هيدروتريتينگ
- نفتا Naphtha Hydro-Treating (NHT)
- نفت سفيد Kerosene Hydro-Treating (KHT)
- گازوئيل Gasoil Hydro-Treating (GHT)
- Residual crude oil desulfurizatin (RCD)
خدمات آزمايشگاه ساوا آزمای يكتا به شركت های توليد كننده، فراوری و بازيافت كاتاليست
براي دست يافتن به كيفيت مطلوب در عملكرد كاتاليست و صرفه اقتصادی در توليد آن، لازم است بافت كاتاليست از لحاظ عناصر موجود
مـورد بررسی قـرار گيرد. جهت بررسي و اندازه گيری اين عناصر از روش های مختلفی همچون ICP-OES ، ICP-MS ، XRF استفاده می شود.
آزمايشگاه ساوا آزمای يكتا ضمن برخورداری از تجهيزات و روش های پيشرفته نظير ICP-OES ، ICP-MS ، XRF جهت همكاری با شركت های كاتاليستی، موفق به اخذ گواهينامه تأييد صلاحيت (ISO/IEC 17025:2017) از سازمان ملي تأييد صلاحيت ايران گرديد.
اين مجموعه قابليت و تجربه كافي برای بررسی عناصر اصلی كاتاليست های خودرويی و پتروشيمی طبق استانداردهای مرجع بين المللی
PSA D40 5350 و ASTM D8088-2022 و ASTM D7442-22 با حد تشخیص ppb تا درصد وزنی و گزارش دهی ۸۰ عنصر به صورت همزمان را دارا می باشد .
از جمله عناصر مهمی كه در كاتاليست های خودرويی و پتروشيمی مورد آناليز قرار می گيرد می توان به موارد زير اشاره كرد:
١-گروه فلزات گرانبها:
نام عنصر به فارسی | نام عنصر به انگليسی | نماد |
طلا | Gold | Au |
پلاتين | Platinum | Pt |
روديوم | Rhodium | Rh |
روتنيوم | Ruthenium | Ru |
اريتيوم | Iridium | Ir |
پالاديوم | Palladium | Pd |
٢ -گروه نادر خاكی:
نام عنصر به فارسی | نام عنصر به انگليسی | نماد |
لانتانوم | Lanthanum | La |
سريم | Cerium | Ce |
نئودايميم | Neodymium | Nd |
ايتريوم | Yttrium | Y |
اسكانديوم | Scundium | Sc |
٣ -گروه عناصر واسطه:
نام عنصر به فارسی | نام عنصر به انگليسی | نماد |
روی | Zinc | Zn |
باريم | Barium | Ba |
آهن | Iron | Fe |
زيركونيوم | Zirconium | Zr |
سرب | Lead | Pb |
كلسيم | Calcium | Ca |
منيزيم | Magnesium | Mg |
آلومينيوم | Aluminum | Al |
استرانسيم | Strontium | Sr |
گوگرد | Sulfur | S |